Δευτέρα 4 Απριλίου 2011

Γιατί τόσο άγχος;

Λόγω των εξετάσεων μου δεν είχα καιρό να γράψω στο blog μου, οπότε χαίρομαι που έχω τώρα την ευκαιρία να το κάνω τώρα, έστω και καθυστερημένα.
Σε σχεδόν κάθε μάθημα που έδινα σ’ αυτή την εξεταστική υπήρχαν αναφορές στο θέμα του άγχους και πώς μπορεί αυτό να επηρεάσει δυσμενώς διάφορες οδοντιατρικές πράξεις και να αποτελέσει επιβαρυντικός παράγοντας ή ακόμα και αιτία διαφόρων παθολογικών καταστάσεων.
Προφανώς το άγχος είναι συνδεδεμένο με τον μοντέρνο τρόπο ζωής. Πόσοι από εμάς θα έλεγαν πως δεν αγχώνονται; Ξέρουμε βέβαια ότι υπάρχει και η θετική πλευρά του άγχους, γνωστή και ως δημιουργικό ή παραγωγικό άγχος. Είναι χαρακτηριστικό ότι μερικοί αποδίδουν καλύτερα μόνο υπό πίεση (συνήθως χρόνου).
Όταν όμως το άγχος υπερβαίνει ένα όριο, εξαφανίζει την ηρεμία, γαλήνη, ειρήνη και χαρά μέσα από το άτομο και τον κάνει έτσι να κυριαρχείται από έναν ακαθόριστο φόβο για την υγεία του, για την εξέλιξη της κατάστασής του ή για πιθανές δυσάρεστες εξελίξεις στη ζωή του ή τη ζωή των δικών του. Όσο πιο έντονο είναι το άγχος, τόσο πιο ανίκανος γίνεται ο άνθρωπος να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του, να λύσει κάποιο πρόβλημά του ή να αποφασίσει μπροστά σε κάποιο δίλημμα.
 
Ποια όμως είναι η αιτία του άγχους; Αν ξέρουμε την αιτία, μπορούμε να βρούμε καλύτερες και πρακτικότερες λύσεις. Ή αν το θέσω με ιατρικούς όρους, μια σωστή διάγνωση θα μας δώσει τη δυνατότητα μιας σωστής θεραπείας.
Το άγχος βρίσκεται στον αντίποδα της αρμονίας και της ισορροπίας. Ζούμε δυστυχώς σε μια κοινωνία που δεν χαρακτηρίζεται από αρμονία, που έχει ουσιαστικά ξεχάσει το “παν μέτρον άριστον” (κατά τους αρχαίους ημών προγόνους). Από σχεδόν παντού δεχόμαστε ερεθίσματα που μας κάνουν να θέλουμε ολοένα και περισσότερα, περισσότερα χρήματα, περισσότερη φήμη, περισσότερα αγαθά, και έτσι ο άνθρωπος αρχίζει να ορίζεται σύμφωνα με το πόσο καταναλώνει και το τι έχει από υλικά αγαθά και όχι για το τι είναι ως άνθρωπος. Το μόττο “I shop, therefore I am.” (Ψωνίζω, άρα υπάρχω) είναι δυστυχώς μια πραγματικότητα για μια μεγάλη μερίδα των ανθρώπων αυτού του πλανήτη. Μια τέτοια νοοτροπία και αντίληψη δεν μας βάζει σ’ έναν αέναο κύκλο άγχους;

Πώς αντιμετωπίζεται άραγε τέτοιου είδους άγχος; Τι είναι αυτό που προσφέρει γαλήνη και ηρεμία στον άνθρωπο σε μια άκρως καταναλωτική και υλιστική κοινωνία; Πως μπορεί να βοηθηθεί κανείς να αντικαταστήσει τις υπάρχουσες αντιλήψεις με άλλες που τον θωρακίζουν απο άγχος και ξέφρενο κυνήγι υλικών αγαθών; Είναι ένας φίλος-φίλη που συμπαραστέκεται; Ένα συγκεκριμένο τραγούδι, ένα ποίημα μήπως, μια ιστορία που εμπνέει ή εμπνευσμένα λόγια απο μεγάλους Δασκάλους; Ένα απόσπασμα μου αρέσει πολύ σχετικά μ’ αυτό. Είναι ουσιαστικά μια νουθεσία του Θεού προς τον άνθρωπο και είναι παρμένη απο τις Μπαχάι Γραφές.

Ω Υιε του Ανθρώπου! Και αν ακόμη έτρεχες στην απεραντοσύνη του σύμπαντος και διέσχιζες την έκταση του ουρανού, πάλι δεν θα έβρισκες ησυχία, παρά μόνο με υποταγή στην εντολή Μου και ταπεινότητα μπροστά στο πρόσωπό Μου.

Θέλω να τελειώσω με μια  παραβολή απο το Ευαγγέλιο που όλοι γνωρίζουμε. Έχει ενδιαφέρον ότι ένας καθηγητής μου προ λίγων ημερών είπε μια δικιά του εμπειρία που ήταν σχεδόν ακριβώς ίδια. Αναφέρομαι στην παραβολή του άφρονος πλουσίου.

Είπε τότε κάποιος από το πλήθος σ’ αυτόν: «Δάσκαλε, πες στον αδελφό μου να μοιραστεί μαζί μου την κληρονομιά». Εκείνος του είπε: «Άνθρωπε, ποιος με κατάστησε κριτή ή διανεμητή επάνω σας;» Και είπε προς αυτούς: «Προσέχετε και φυλάγεστε από κάθε πλεονεξία, γιατί, όταν έχει κάποιος περίσσια, η ζωή του δεν προέρχεται από τα υπάρχοντά του». Είπε μάλιστα μια παραβολή προς αυτούς, λέγοντας: «Κάποιου πλούσιου ανθρώπου κάρπισαν τα χωράφια με ευφορία. Και διαλογιζόταν μέσα του, λέγοντας: “Τι να κάνω, επειδή δεν έχω πού να συνάξω τους καρπούς μου”; Και είπε: “Αυτό θα κάνω: θα γκρεμίσω τις αποθήκες μου και θα οικοδομήσω μεγαλύτερες και θα συνάξω εκεί όλο το σιτάρι και τα αγαθά μου, και θα πω στην ψυχή μου: ‘ Ψυχή, έχεις πολλά αγαθά που κείτονται για έτη πολλά• αναπαύου, φάγε, πιες, ευφραίνου’. Είπε τότε σ’ αυτόν ο Θεός: Άφρονα, αυτήν τη νύκτα απαιτούν την ψυχή σου από εσένα• και αυτά που ετοίμασες ποιανού θα είναι”; Έτσι γίνεται σ’ όποιον θησαυρίζει για τον εαυτό του και δεν πλουτίζει για το Θεό».